Verdriet maakt sprakeloos

Eind vorig jaar keek ik de serie Joris zoekt Troost. Een tv-programma, gepresenteerd door Joris Linssen, waarin hij onderzocht hoe de rouw- en uitvaartcultuur de afgelopen eeuw veranderde. De MH17 werd besproken, de impact van overlijden door zinloos geweld en wat er met een land gebeurt als er iconen sterven. In één van de uitzendingen sprak toenmalig Koningin Beatrix de woorden ‘Verdriet maakt sprakeloos’. 

“Als ik iets voor je kan doen, bellen hè”

Als een dierbare van een vriend(in) of goede bekende overlijdt: wat zeg je dan? Woorden schieten vaak te kort. Want welke woorden zijn juist om te zeggen? Welke woorden helpen hem of haar? Hoe voorkom je die clichés, waarvan je in je hart weet dat ze hem of haar niet helpen? Maar niets zeggen of laten horen is ook niet goed. Dat weet je ook!

Je gaat geforceerd op zoek naar de juiste woorden. Je denkt aan veel goedbedoelde adviezen als je voor hem of haar staat, maar je hoort jezelf zeggen: Als ik iets voor je kan doen, bellen hè.

Het is misschien niet de beste steun die je had kunnen geven, maar het is in ieder geval beter dan helemaal niets zeggen. Elk beetje steun is van grote waarde voor iemand die een dierbare is verloren. Want hen aan het lot overlaten, kweekt onbegrip en misschien zelfs soms wel boosheid richting de stilzwijgende vriend(in) of kennis.

“Alsjeblieft, een pannetje troost?”

IETS zeggen is dus altijd beter dan NIETS zeggen. Maar uit onderzoek blijkt dat iets DOEN nog veel beter is.

Onlangs was ik bij de boekpresentatie van Hella van der Wijst, presentatrice van het programma Ik Mis Je. Ze presenteerde haar nieuwe boek Troost. Haar conclusie was dat iets doen voor nabestaanden nóg meer betekenis heeft dan bemoedigende, lieve of troostende woorden.

Expliciet gaf ze aan dat “Als ik iets voor je kan doen, bellen hè” zeker niet voldoende is. Je moet juist heel concreet een actie afspreken met jouw vriend(in) of kennis, zoals:

• Morgen breng ik je een pannetje soep.
• Zaterdag breng ik je kind wel naar de voetbalclub.
• Welke boodschappen heb je nodig deze week dan fiets ik even naar de supermarkt voor je.
• Vrijdagochtend help ik wel een paar uurtjes mee in het huishouden. 

Sprakeloos, maar niet nutteloos

Verdriet maakt dan wel (eens) sprakeloos, maar juist de handen uit de mouwen steken is heel erg troostend voor de nabestaanden. En samen zwijgzaam op de bank zitten, met een warme muntthee op schoot, is ook prima. Jouw aanwezigheid is van groot belang. Denk daaraan als je even niet weet welke woorden je moet laten klinken.

Welke actie zou jij ondernemen om iemand bij te staan tijdens een periode van verdriet? Laat het hieronder in een reactie weten. Deze ideeën helpen jou, mij en vrienden en kennissen van mensen in rouw.

Met warme groet,
Daisy Renders
Herinneringbewaarster®